Sociaal Domein en Volksgezondheid

Sociaal Domein en Volksgezondheid

De lasten en baten van het programma zijn hieronder weergegeven.

Toelichting

Budgetoverhevelingen

We stellen de volgende budgetoverhevelingen voor:

Buurt- en clubhuizen
Als gevolg van de uitvoering van het onderzoek naar de exploitatie van de Burcht van Haeften, dat grotendeels in 2022 plaatsvindt en de harmonisatie van de Multifunctionele Centra c.q. het onderzoek naar maatschappelijk vastgoed  is een bedrag van 19.000 euro niet uitgegeven in 2021 en wordt dit doorgeschoven naar 2022.

Wet Inburgering
Met ingang van 2022 is de nieuwe Wet Inburgering in werking getreden. De uitvoering is via een dienstverleningsovereenkomst belegd bij Regio Rivierenland. Met de nieuwe wet ontstaan er ook frictiekosten zoals overdracht van dossiers van vluchtelingenwerk naar de nieuwe uitvoerder maatschappelijke begeleiding. Door de corona maatregelen is de doelgroep nog niet optimaal bediend en verschuiven werkzaamheden hiervoor naar 2022. Dit wordt in 2022 onderdeel van dienstverleningsovereenkomst met de Regio Rivierenland. Het bedrag van de niet bestede middelen bedraagt 245.000 euro.

Transitiemiddelen beleidsplan Sociaal Domein
Binnen programma 7 zetten we maatregelen in om meer grip op het sociaal domein te creëren. Hiervoor zijn transitiemiddelen ter beschikking gesteld. De activiteiten die we hiervoor inzetten,  zijn onderdeel van het Uitvoeringsprogramma Sociale Kracht, dat medio 2021 van start is gegaan. Een aantal van deze maatregelen zijn in 2021 voorbereid en zullen in 2022 gaan lopen. De uitgaven ten laste van deze budgetten worden vanaf 2022 gedaan. Het bedrag van de niet bestede middelen bedraagt 339.000 euro.  

WMO zorg ambulant 18+

Beschermd wonen
In 2020 heeft de gemeente Nijmegen zijn algemene reserve beschermd wonen opgeheven en het positieve saldo, in Q3 2020, verdeeld onder de gemeenten in Gelderland-Zuid. West Betuwe heeft een bedrag van 202.665 euro ontvangen.  Het is aan de gemeenten om dit in te zetten voor de doorontwikkeling van de decentralisatie beschermd wonen: hoe ziet ons voorzieningenlandschap er nu uit voor de doelgroep beschermd wonen en wat is nog nodig en hoe organiseren we dit. Deze ontwikkeling wordt in 2022 verder, in gezamenlijkheid met de gemeenten in regio Rivierenland, opgepakt. Hierbij zoeken we in West Betuwe aansluiting bij de uitwerking van het thema wonen en zorg zoals opgenomen in de uitvoeringsagenda "Bouwen aan sociale kracht" . Hierin benoemen we de GGZ als specifieke doelgroep. Het niet bestede gedeelte bedraagt 139.000 euro en dat gaan we in 2022 gebruiken voor hetzelfde doel.

Doorontwikkeling en decentralisatie beschermd wonen
Deze middelen hebben we ontvangen van de gemeente Nijmegen voor innovatiebudget ambulantiseringsmiddelen. De uitgaven die we uit deze middelen doen, moeten passen binnen de 25 bouwstenen (voorstellen) zoals opgenomen in het GGZ beleidsplan beschermd wonen en maatschappelijke opvang "Samen Dichtbij".  De niet bestede middelen bedragen 54.000 euro en gaan in 2022 gebruikt worden voor het zelfde doel: ‘Samen Dichtbij’.

Aanpak van dak- en thuisloosheid
Op 8 juni 2021 heeft het college het plan van aanpak ter voorkoming en terugdringing van dak- en thuisloosheid vastgesteld. Voor de uitvoering van dit plan is een regionale regisseur dak- en thuislozen aangesteld. Besloten is  om de lokale middelen die we voor de aanpak van dak- en thuisloosheid van het rijk hebben ontvangen, totaal zijnde 49.000 euro, volledig beschikbaar te stellen voor de uitvoering van dit plan van aanpak. De niet bestede middelen bedragen 46.000 euro. In 2021 is de projectleider gestart. Zijn werkzaamheden lopen door in 2022 en 2023.

Schuldhulpverlening
Er zijn in 2021 minder aanvragen binnen gekomen voor schuldhulpverlening voor ondernemers dan was begroot. Voor 2022 wordt deze dienst veelvuldig naar buiten gecommuniceerd, waardoor wij verwachten dat er ook in 2022 gebruik van wordt gemaakt. Door het restant budget van 2021 (31.000 euro) in 2022  in te zetten voor het verlengen van budgetcoaching, wordt het middel ingezet waar het voor bedoeld is. Op lange termijn wordt verwacht dat het ons geld gaat besparen.

Openbare gezondheidszorg

Kansrijke start
Door corona is de coalitie Kansrijke Start pas na de zomervakantie gestart met uitvoering van activiteiten en lopen de activiteiten door in 2022 (26.000 euro).

Tegengaan eenzaamheid
Wegens corona maatregelen zijn bijeenkomsten en geplande trainingen uitgesteld en doorgeschoven naar 2022. Besteding van deze gelden, 50.000 euro, vindt plaats in 2022.

Adviesraad sociaal domein
Het voordeel van 17.000 euro is ontstaan doordat er door corona geen fysieke  vergaderingen werden gehouden, waardoor er bijvoorbeeld geen tot minder huurkosten waren. Ook hebben de leden geen scholing kunnen volgen en werden geen thema avonden georganiseerd. De niet bestede middelen van 17.000 euro willen we in 2022 gebruiken voor extra ondersteuning.

Preventie
Mede door corona en personeelswisselingen is niet het volledig begroot bedrag in 2021 uitgegeven (17.000 euro). Uitgaven vinden plaats in 2022.  

Uitvoeringskosten Team Sociaal
Mede door corona en de vele personeelswisselingen is niet het gehele begrote budget in 2021 uitgegeven. De uitgaven van 35.000 euro (voor inhuur ondersteuning) vinden plaats in 2022.

Arbeidsgerichte participatie en re-integratie
Mede door corona en personeelswisselingen is een begroot bedrag van 58.000 euro niet in 2021 uitgegeven. Uitgaven vinden plaats in 2022.

Covid-19

Sociaal cultureel werk – jeugd en jongeren
Als gevolg van corona hebben cultuurorganisaties extra middelen voor ondersteuning ontvangen. De extra kosten van 16.000 euro zijn ten laste van de Corona compensatiegelden van het rijk gebracht, waardoor op dit programma een nadeel en een voordeel op Programma 2.

Tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten (TONK)
Met de Tonk worden huishoudens die als gevolg van de Covid-19 pandemie tijdelijk noodzakelijke kosten niet kunnen betalen ondersteund. Onder noodzakelijke kosten verstaan we kosten voor huur of hypotheek en het voorschot voor gas, water en elektra. De kosten voor de extra inzet van 44.000 euro zijn ten laste van de Corona compensatiegelden van het rijk gebracht, waardoor op dit programma een nadeel en een voordeel op Programma 2.

Tussen de programma's

Organisatiekosten
Voor een toelichting verwijzen wij naar de toelichting in programma 1 onder "Organisatiekosten (salarissen exclusief CAO verhoging)"

Overige

MFC Kulturhus Burcht van Haeften
Bij de Burcht van Haeften is een overschrijding op de begroting ontstaan die te verklaren is en bestaat uit twee onderdelen. Er is voor 55.000 euro juridische kosten gemaakt om het door de vorige beheerder onterecht gedeclareerde geld te verhalen op hem. De rechter heeft ons in het gelijk gesteld en momenteel bevinden wij ons in de fase waarin wij dit geld claimen van de vorige beheerder. De claim die is toegekend is hoger dan de juridische kosten (circa 80.000 euro). Daarnaast is met het nieuwe bestuur de afspraak gemaakt dat zij met een schone lei konden beginnen. Dat was voor hen ook voorwaarde om het bestuur over te nemen. Met de oude bestuurder was een afbouwregeling voor de instandhoudingsbijdrage afgesproken van 25.000 euro. Omdat het nieuwe bestuur opnieuw start en de verhouding verschuldigde huur, instandhoudingsbijdrage en exploitatiemogelijkheden ter discussie stonden, is afgezien van deze korting op de instandhoudingsbijdrage terwijl die wel in de begroting was meegenomen. Momenteel wordt het nieuwe bestuur ondersteund in het opzetten van een nieuwe exploitatiebegroting. In totaal is het negatieve resultaat door deze twee onderdelen 88.000 euro.

Toezicht kinderopvang GGD
Op de taak 'Toezicht kinderopvang' is er in 2021 een incidenteel overschot van 30.000 euro.
Het overschot is ontstaan door:
-In verband met covid-19 is noodgedwongen een afwijkend toezicht uitgevoerd. Indien de situatie dat toeliet, hebben de onderzoeken telefonisch plaatsgevonden. Dit neemt minder tijd in beslag.
-Ontvangst van meer leges door registratie van relatief veel nieuwe voorzieningen voor kinderopvang.
-Bij nagenoeg alle kinderopvangvoorzieningen was de kwaliteit op orde, conform de eisen uit de Wet Kinderopvang, waardoor er weinig nadere en incidentele onderzoeken zijn uitgevoerd.

Mantelondersteuning
De regeling mantelzorgcompliment is een open einde regeling. Iedereen die aan de voorwaarden voldoet ontvangt het compliment van 100 euro. In 2021 is een incidentele subsidie uitgekeerd en zijn er meer mantelzorgcomplimenten dan begroot uitgereikt waardoor een incidenteel nadeel van 28.000 euro ontstaat.

Bijdrage projectbureau Wmo/jeugd
Er is een incidentele overschrijding van 70.000 euro op het budget voor het regionaal projectbureau Wmo/jeugd door extra inzet voor het verantwoordingsproces inkoop Wmo/jeugd en voor uitgevoerde controles op rechtmatigheid.

Inkomensvoorzieningen en participatie
Inkomensvoorzieningen (BUIG, gebundelde uitkering voor het bekostigen van uitkeringen)
Het BUIG voordeel in 2021 is 180.000 euro hoger dan in de tweede Bestuursrapportage 2021 was verwacht. Het BUIG voordeel is door de gemeenteraad in de tweede Bestuursrapportage 2021 ingezet voor het dekken van de zorgkosten in het sociaal domein. Vanaf het jaar 2022 geldt de solidariteitsregeling. Eventuele overschotten op de BUIG zijn afhankelijk van het totaaloverschot BUIG van alle gemeenten bij Werkzaak.

Debiteuren Werkzaak
Werkzaak doet de invordering van de inkomensregelingen voor alle gemeenten en geeft aan het eind van het jaar de mutaties door om te verwerken in de jaarrekening van de deelnemende gemeenten. De netto debiteuren van West Betuwe zijn in 2021 afgenomen met 181.000 euro. Jaarlijks worden door Werkzaak de debiteuren  geactualiseerd en beoordeeld of de vorderingen nog inbaar zijn.

Begeleide Participatie Werkzaak
Als gevolg van lagere kosten door meer uitstroom dan verwacht door Werkzaak ontstaat er een voordeel van 142.000 euro ten opzichte van tweede Bestuursrapportage 2021.

Begeleide Participatie Avres
Onlangs hebben we van Avres de afrekening 2021 ontvangen omdat we onvoldoende werk bieden vanuit de gemeente aan de Wsw-ers die bij Avres blijven. De kosten zijn 30.000 euro voordeliger ten opzichte van de verwachting bij de tweede Bestuursrapportage 2021.

Jeugd en Wmo
Op Jeugd en Wmo is er totaal een voordeel van 2.250.000 euro. Dit voordeel is voor een deel ontstaan door het Programma Sociale Kracht waar bovenop de ingeboekte 350.000 euro, een extra voordeel 150.000 euro is behaald. Dit voordeel is verdisconteerd in het nadeel op de Wmo van 158.000 euro en het voordeel op Jeugd van 2.408.000 euro.
In onderstaand overzicht geven we het verloop weer van de primitieve begroting tot aan de actuele begroting afgezet tegen de resultaten van de jaarrekening.

Wmo
In totaal op alle Wmo uitgaven hebben we te maken met een budgetoverschrijding van 158.000 euro, dat is circa 1,8% van de totale Wmo-begroting. Zonder de extra incidentele middelen van het Rijk die we bij de meicirculaire 2021 hebben ontvangen en de besparing die we hebben gerealiseerd vanuit het Programma Sociale Kracht, was deze overschrijding groter geweest.

Het totaalbeeld over de Wmo laat zien dat het aantal cliënten is gestegen en dat de gemiddelde kosten per cliënt zijn gedaald. De toename kan net als voorgaand jaar te maken hebben met het abonnementstarief waarbij de Wmo voor meer inwoners tegen een lage eigen bijdrage toegankelijk is en een grotere hulpvraag vanwege de pandemie. De daling van de gemiddelde kosten heeft onder andere te maken met de looptijd van dossiers of een indicatie en met de kostprijs van de individuele voorziening: een standaard rolstoel is goedkoper dan een elektrische.

Het jaar 2021 is een bijzonder jaar geweest vanwege de pandemie. De trend is nog steeds dat op de lange termijn het beroep op de Wmo gaat stijgen. De over- en onderschrijdingen op specifieke Wmo-onderdelen in 2021 zien we daarom als incidentele gebeurtenissen, waarbij we waarschijnlijk in 2022 kunnen monitoren, hoe de lange termijn trend zich wel of niet doorzet. We weten dat het aantal inwoners boven de 64 jaar in 2026 gestegen zal zijn met 11% ten opzichte van 2021. Het grootste deel hiervan zit in de leeftijdsgroep 74-85, waar er sprake is van een stijging van 29% en de leeftijdsgroep boven de 85, met een stijging van bijna 18%. Dit is een doelgroep die veel gebruik maakt van verschillende Wmo-voorzieningen.

Jeugd
Net als de Wmo is de Jeugdwet een open-einderegeling. De uitgaven hangen dus uiteindelijk af van de vraag naar hulpverlening. In totaal is er een overschot op de gewijzigde begroting van 2.409.000 euro. Door het jaar heen zijn de Jeugdbudgetten verhoogd vanwege verwachtte tekorten door duurdere en langere trajecten en de verwachting dat er meer zorg ingezet zou moeten worden per cliënt. Abusievelijk is bij de tweede bestuursrapportage 2021 een bedrag van 942.000 euro tweemaal als afwijking gemeld. Hierdoor is het feitelijke overschot op jeugdzorg 1.467.000 euro, een kleine 9% van de totale jeugdzorgbegroting 2021.

Belangrijk te weten, is dat alle jeugdhulp met verblijfsaspecten, zoals jeugdhulp residentieel en Jeugd GGZ verblijf, dure zorg is en dat de totale kosten erg afhankelijk zijn van het aantal jongeren in de zorg en het type verblijf en behandeling dat wordt ingezet. Eén jongere meer of minder kan financieel een behoorlijk effect hebben en als gemeente hebben we hier weinig tot geen invloed op.

Concluderend is te stellen dat de verwachte stijging in kosten die bij de tweede bestuursrapportage 2021 is gemaakt, achteraf bleek mee te vallen. Echter, heeft de Jeugdwet wel meer gekost dan oorspronkelijk begroot, wat past bij de landelijke trend van stijgende kosten per cliënt per jaar. Daarbij komt dat er meer en zwaardere jeugdzorg nodig blijkt als gevolg van de coronamaatregelen. We verwachten dat dit effect doorwerkt naar 2022.

Beleidsplan Bouwen aan Sociale Kracht
In het kader van het beleidsplan Bouwen aan sociale kracht 2021-2024 zetten we actief in op het verminderen van dure zorg. Dit doen we onder meer het versterking van de samenwerking met de huisartsen via de inzet van de POH GGZ jeugd en door het voeren van meer regie op in te zetten zorg door gecertificeerde instellingen.  Deze aanpak blijkt nu zijn vruchten af te werpen. We schatten in dat we hiermee in 2021 zo’n 500.000 euro hebben bespaard. Omdat in de begroting rekening is gehouden met de realisatie van een besparing van 350.000 euro, is er 150.000 euro voordeel.